Prei van zaadje tot op het bord - Allium porrum

Oorsprong van prei

Prei komt oorspronkelijk uit Noord-Afrika en Eurazië. Noord-Afrika in landen als: Algerije, Egypte, Libië, Marokko, Soedan en Tunesië. Hier wordt deze gezonde, enigszins pittige groente nog veel gekweekt en gegeten.

Hij komt dus uit landen als o.a.: Afghanistan, Albanië, Armenië, Azerbeidzjan, Bangladesh, België, Bhutan, Bulgarije, Cambodja, China, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Georgië, Griekenland, Hongarije, Ierland, India, Irak, Iran, Italië, Japan, Jemen, Jordanië, Kazachstan, Kirgizië, Libanon, Mongolië, Nepal, Oezbekistan, Pakistan, Rusland, Syrië, Tadzjikistan, Tsjechië, Turkije, Turkmenistan, Vietnam, Zweden en Zwitserland. Het is dus een groente die zich zeer wijd heeft verspreid.

Rond 2100 voor Christus werd er in Ur al prei gekweekt. Ook de Egyptische piramidebouwers, de Oude Grieken en Oude Romeinen aten al prei.
Het werd beschouwd als een zeer gezonde, versterkende en zelfs genezende groente.

De Oude Romeinen en Oude Grieken gebruikten prei als versterking van de stembanden en tegen keelproblemen. Prei bevat veel antivirus, anti-bacteriële en schimmelremmende eigenschappen.

De groente is door de Oude Grieken en de Oude Romeinen over heel Europa verspreid.
Zij namen de groente mee op hun oorlogen en veroveringstochten.

Prei komt overigens nog steeds voor in het landsymbool van Wales.
Het verhaal gaat dat koning Cadwallader van Wales zijn boogschutters tijdens de Slag van Heathfield (633) opdracht gaf om een prei in hun helm te stoppen zodat ze herkenbaar zouden zijn op het slagveld.
Deze groente wordt ook nog steeds veel gegeten in Wales.

De belangrijkste kweekgebieden in Nederland zijn Noord-Brabant en Limburg. In België wordt prei voornamelijk in West-Vlaanderen gekweekt. Prei is altijd een zeer belangrijke herfst- en wintergroente geweest.

Prei is een lid van de Lookfamilie (Alliaceae) net als Bieslook, Daslook, Knoflook, Berglook, Ui, Sjalot, Moeslook en Olifantsknoflook.

De Latijnse naam van Prei is Allium porrum. Alium betekent look of knoflook. Porrum betekent prei. De naam betekent dus look prei.

Prei wordt in het Nederlands niet anders genoemd. In Brabant wordt prei ook wel prol genoemd.
In het Engels heet prei leek. In het Frans le poireau. In het Duits lauch oder porree. In het Spaans el Puerro y el Porro.

Prei is een typische herfst- en wintergroente, maar tegenwoordig is prei het hele jaar door te koop in groentewinkels, supermarkten en natuurlijk op de markt. Het is een zeer gezonde, populaire groente die in veel recepten en gerechten te gebruiken is. Ook kinderen vinden prei meestal lekker.

Gezondheidsbevorderende aspecten van prei

Prei is een zeer gezonde groente die veel goede voedingstoffen en weinig caloriën bevat. Prei bevat o.a.: de mineralen Calcium, Fosfor, IJzer, Jodium, Kalium, Koper, Magnesium, Natrium en Zink. En de vitamines A, B1, B2, B6, C en E.
Het bevat ook nog Alfacaroteen en Bètacaroteen, Folaat equivalenten, Luteïne, Lycopeen, Retinol act equivalent en Zeaxanthine. Verder bevat het veel voedingsvezels.
Prei is een donkergroene groentesoort die als een van de weinige groentesoorten een beetje vet bevat. Gooi het donkergroene gedeelte niet weg, want dit bevat nu juist de meeste vitamines en mineralen.

Vitamines in Prei

Vitamine A : deze vitamine is goed voor de ogen, de groei, de huid en de weerstand. Hij wordt ook wel Retinol genoemd. Omdat vitamine A oplosbaar is in vet, kan het lichaam een teveel van deze vitamine opslaan in zijn eigen vet. Dit kan leiden tot een teveel van deze vitamine en dit kan een vergiftiging veroorzaken. De symptomen hiervan zijn: hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, duizeligheid en afwijkingen aan ogen, skelet en huid. Dit kan vooral zeer schadelijk zijn voor zwangere vrouwen en kinderen.

Vitamine B1 : deze vitamine zorgt voor een goede werking van de hartspier en het zenuwstelsel. Hij is onmisbaar voor de energievoorziening van het lichaam. Hij wordt ook wel Thiamine genoemd. Deze vitamine is oplosbaar in water en een teveel hiervan wordt dus uitgeplast. Een tekort aan Vitamine B1 kan leiden tot depressies, geheugenverlies, concentratieproblemen, hartklachten en gevoelloosheid in de benen.

Vitamine B2 : deze vitamine zorgt voor een goede opname van de energie uit koolhydraten, eiwitten en vetten. Hij is dus belangrijk voor de stofwisseling van het lichaam. Hij wordt ook wel Riboflavine genoemd. Deze vitamine is oplosbaar in water en kan niet tegen licht. Producten die veel vitamine B2 bevatten moeten dus donker worden bewaard. Een tekort aan deze vitamine kan ontstekingen bij de neus en huidafwijkingen bij de mond en tong veroorzaken. Een teveel van deze vitamine wordt uitgeplast dus een vergiftiging met deze vitamine is niet aannemelijk.

Vitamine C : deze vitamine vermindert vermoeidheid, beschermt het lichaam tegen ziektes en versterkt het immuunsysteem. Hij wordt ook wel Ascorbinezuur genoemd. Een tekort aan deze vitamine kan zorgen voor vertraagde wondgenezing, verminderde weerstand en uiteindelijk scheurbuik. Een teveel van deze vitamine (meer dan 2 gram per dag) kan darmklachten en diarree veroorzaken. Hoewel een teveel van deze vitamine meestal gewoon wordt uitgeplast omdat hij oplosbaar is in water. Het is belangrijk om voor een zo groot mogelijk behoud van vitamine C groente zo kort mogelijk en in weinig water te koken en de groente niet al te lang te bewaren.

Vitamine E : deze vitamine is zeer gezond voor de huid en de rest van het lichaam. Hij zit ook vaak in crèmes en huidverzorgingsproducten. Samen met vitamine C beschermt deze vitamine het lichaam tegen vrije radicalen. Het voorkomt vroegtijdige veroudering van de huid, het krijgen van rimpels en het ontstaan van pigmentvlekken. Deze antioxidant wordt ook wel tocoferol genoemd. Een tekort aan deze vitamine komt niet snel voor. Dit is ook weer een in vetoplosbare vitamine. Hij wordt niet door het lichaam zelf aangemaakt, maar hij zit in bijv. noten, granen en zaden.

Mineralen in Prei

Calcium: dit is een mineraal dat o.a. belangrijk is voor de opbouw van een sterk gebit en botten. Het zorgt ook voor een goede werking van de spieren en zenuwen in het lichaam.

Fosfor: dit is een mineraal dat samen met Calcium zorgt voor stevige botten en tanden. Het is ook belangrijk voor de energiestofwisseling van het lichaam. Het wordt ook wel Fosfaat genoemd.

IJzer: dit is een mineraal dat een grote rol speelt bij de vorming van hemoglobine en dit is belangrijk voor het zuurstoftransport in het bloed en de stofwisseling. Een tekort aan ijzer is te herkennen aan de volgende symptomen: bleke huid, vermoeidheid, rusteloze benen, algehele drang tot bewegen en snel buiten adem zijn. Risicogroepen die sneller een ijzertekort kunnen krijgen zijn o.a.: zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, vrouwen tijdens de menstruatieperiode en vegetariërs en veganisten.

Jodium: dit is een mineraal dat zeer belangrijk is voor de vorming van schildklierhormonen die belangrijk zijn voor de stofwisseling en groei. Het ondersteunt tevens het zenuwstelsel en de energievoorziening van het lichaam.

Kalium: dit is een mineraal dat samen met Chloor en Natrium een rol speelt in het regelen van de vochtbalans en de bloeddruk in het lichaam. Kalium werkt het bloeddrukverhogende effect van Natrium tegen. Het zorgt ook samen met Natrium ervoor dat zenuwprikkels goed worden geleid en dat spieren zich samentrekken.

Magnesium: dit is een mineraal dat de weerstand van het lichaam tegen stress verhoogt. Het zorgt ook voor een versterking en verbetering van het geheugen en de concentratie.

Natrium: dit is een mineraal dat samen met Kalium en Chloor een rol speelt in het regelen van de vochtbalans in het lichaam. Natrium heeft een bloeddrukverhogend effect dat door Kalium wordt tegengewerkt. Zie Kalium voor andere gezondheidsbevorderende aspecten.

Zink: dit is een mineraal dat o.a. zorgt voor de groei en vernieuwing van weefsel, voor een goede werking van het immuunsysteem en voor de stofwisseling.

Prei is een veelzijdige gezonde en lekkere groente

Prei is een verschrikkelijk veelzijdige, gezonde en lekkere groente die zelfs door kinderen lekker wordt gevonden.
Omdat prei geen oxaalzuur bevat kunnen de mineralen in prei zeer goed door het lichaam worden opgenomen.
Prei kan helpen tegen bloedarmoede, het kan helpen de cholesterolspiegel te verlagen, dankzij de polyfenolen in prei kan het schadelijke stoffen en vrije radicalen neutraliseren die het lichaam bedreigen.

Omdat prei een groente is, is het per definitie zeer goed voor de gezondheid om vaak prei te eten. Het eten van veel fruit en groente verlaagt bijv. het risico op hart- en vaatziektes, sommige vormen van kanker (darmkanker) en het verlaagt ook het risico op sommige chronische ziektes.

Prei werkt urine afdrijvend en licht laxerend. Het kan ook het lichaam van binnenuit (via de darmen) reinigen.
Het kan helpen bij het vernietigen van blaas- en nierstenen, tegen allerlei aandoeningen van de urinewegen en bij blaasontstekingen.
Ook kan prei helpen bij problemen met de stembanen, de stem en de keel.
Prei staat ook bekend om zijn bacteriëndodende, schimmelwerende en virusdodende eigenschappen.
Hij kan helpen bij het onderhouden van een goede bloedsomloop.

Hij kan samen met ui en knoflook een licht bloeddrukverlagend effect hebben.
Hij kan eveneens de immuniteit van het lichaam verhogen. Prei is ook nog lichter verteerbaar dan uien.
Hij kan ook helpen tegen Artritis, Jicht en andere Reumatische aandoeningen.
Uitwendig kan een kompres gemaakt van prei helpen tegen aambeien, eeltknobbels, eksterogen, insectensteken en insectenbeten en tegen steenpuisten.

Verschillende soorten prei

Prei wordt ingedeeld in rassen geschikt voor zomer-, herfst- en winterkweek.
De zomer-en herfstrassen hebben over het algemeen een langere schacht dan de winterrassen, die over het algemeen korter en dikker zijn.

Een assortiment Prei-zaden vind je hier : http://www.123zaden.nl
Verder bestaat er ook zoiets als oerprei